Tình hình điện mặt trời toàn cầu
Tổng quan tăng trưởng
Năm 2024 ghi nhận mức tăng trưởng kỷ lục trong lĩnh vực năng lượng tái tạo, với tổng công suất tăng thêm khoảng 585 GW, trong đó riêng điện mặt trời đóng góp tới 452 GW – tương đương hơn 75% mức tăng toàn cầu. Đây là con số cao nhất từng ghi nhận, phản ánh vai trò ngày càng lớn của điện mặt trời trong quá trình chuyển dịch năng lượng toàn cầu.
Dự báo cho năm 2025 cho thấy tiềm năng tiếp tục mở rộng. Theo báo cáo từ GlobalData và SolarPower Europe, công suất điện mặt trời toàn cầu có thể đạt mức 655 GW trong năm 2025 (trường hợp cơ bản), với kịch bản cao có thể đạt tới 774 GW và thấp nhất là 548 GW nếu gặp khó khăn về chính sách hoặc thị trường.
Tầm nhìn đến năm 2030, tổng công suất điện mặt trời toàn cầu dự kiến vượt ngưỡng 7 TW và có thể đạt 7,5–7,6 TW vào năm 2035.
Các quốc gia và khu vực dẫn đầu
Trung Quốc tiếp tục giữ vị trí số một thế giới, đóng góp khoảng 278 GW công suất mới từ điện mặt trời trong năm 2024. Ngoài ra, Trung Quốc cũng đang xây dựng hơn 510 GW công suất điện mặt trời và điện gió, chiếm khoảng 64–74% mức tăng trưởng toàn cầu. Tuy nhiên, nước này cũng đang điều chỉnh chính sách để ngăn tình trạng dư cung và cuộc chiến giảm giá trong chuỗi sản xuất thiết bị năng lượng tái tạo.
Ấn Độ có bước tiến mạnh mẽ, lắp đặt thêm khoảng 31 GW trong năm 2024 và trở thành thị trường tăng trưởng nhanh thứ ba toàn cầu. Khu vực Trung Đông và Bắc Phi (MENA) đạt mức công suất mới 24 GW, tăng 25% so với năm 2023.
Tại Nam Mỹ, Brazil ghi nhận công suất lũy kế hơn 53 GW vào đầu năm 2025, chiếm khoảng 10% tổng lượng điện quốc gia, tiếp tục duy trì vai trò là thị trường điện mặt trời hàng đầu khu vực.
Thách thức đang nổi lên
Dù tăng trưởng mạnh mẽ, điện mặt trời toàn cầu cũng đối mặt với nhiều thách thức:
-
Tình trạng dư cung và giá module giảm quá sâu đang gây áp lực lớn lên các nhà sản xuất, đặc biệt là tại Trung Quốc. Chính phủ nước này đang can thiệp nhằm ổn định thị trường và bảo vệ doanh nghiệp nội địa.
-
Các thay đổi về chính sách, như việc giảm ưu đãi thuế tại Mỹ hoặc sự bất định trong các chương trình trợ giá tại châu Âu, có thể làm chậm tiến độ đầu tư vào điện mặt trời dân dụng và thương mại.
-
Cơ sở hạ tầng lưới điện chưa theo kịp tốc độ phát triển điện mặt trời, dẫn đến tình trạng tắc nghẽn công suất, mất cân bằng phụ tải và lãng phí năng lượng tại nhiều quốc gia đang phát triển.
Xu hướng và triển vọng
Tổ chức Global Solar Council nhận định rằng điện mặt trời đang trở thành trụ cột chính trong hệ thống năng lượng tái tạo toàn cầu. Tốc độ triển khai hiện nay cho thấy mục tiêu đạt 1 TW công suất lắp đặt mới mỗi năm trước 2030 là hoàn toàn khả thi, đặc biệt nếu các quốc gia đầu tư mạnh vào lưu trữ điện và lưới điện thông minh.
Chính sách ổn định, ưu đãi thu hút đầu tư và tiêu chuẩn kỹ thuật cao là những yếu tố then chốt để ngành công nghiệp điện mặt trời tiếp tục phát triển bền vững. Ngoài ra, việc mở rộng mô hình PPA (hợp đồng mua bán điện trực tiếp) và rooftop solar tại doanh nghiệp cũng đang trở thành động lực quan trọng trong quá trình giảm phát thải toàn cầu.